ფართობი ფიგურის შიგნით მოქცეული სივრცის ნაწილია. ფართობის გასაზომად შეგვიძლია ფიგურა დავყოთ კვადრატებად და შემდეგ დავთვალოთ მათი რაოდენობა. თუ თითოეული კვადრატის გვერდის სიგრძეა 1სმ, მაშინ ფართობის ერთეულია სმ 2.
|
უჯრებიან ფურცელზე შეგვიძლია დავხაზოთ ნებისმიერი არაწესიერი ფიგურა და მის შიგნით მოქცეული კვადრატების დათვლით შევაფასოთ ფართობი. ფიგურის შიგნით ნაწილობრივ მოქცეული კვადრატებიც კრიბება.
|
მაგალითი:
შეაფასეთ მოცემული ფიგურის ფართობი.
|
|
ფართობი = 3½ კვადრატი |
ნაცნობი ფიგურების (მაგ. სამკუთხედი, მართკუთხედი, დელტოიდი) ფართობის გამოთვლა სპეციალური ფორმულის საშუალებით ხდება.
|
მართკუთხედის ფართობი |
|
მაგალითი:
გამოთვალეთ ABCD მართკუთხედის ფართობი. |
|
ფართობი=15 x 8= 120სმ2
|
სამკუთხედის ფართობი |
ფართობი = ½ x ფუძე x სიმაღლე |
|
მაგალითი:
გამოთვალეთ ABC სამკუთხედის ფართობი. |
|
ფართობი=1/2 x 10 x 6= ½ x 60 = 30სმ2
|
(შენიშვნა: 10 x 60 არის BC გვერდზე აგებული მართკუთხედის ფართობი. სამკუთხედის ფართობი მისი ნახევარია). |
|
პარალელოგრამის ფართობი |
|
|
მაგალითი:
გამოთვალეთ PQRS პარალელოგრამის ფართობი. |
|
ფართობი = 10 x 6 = 60სმ2
|
დელტოიდის და რომბის ფართობი |
ფართობი = ½ (დიაგონალების ნამრავლი) |
|
მაგალითი
გამოთვალეთ ABCD დელტოიდის და LMNO რომბის ფართობები. |
|
ABCD და LMNO ფართობი = ½ x 10 x 6 =30სმ2
|
ტრაპეციის ფართობი |
ფართობი = ½(ფუძეების ჯამი) x სიმაღლე |
|
მაგალითი
გამოთვალეთ ABCD ტრაპეციის ფართობი. |
|
ფართობი = ½ (10+20) x 5 = ½ x 30 x 5 = 75სმ2
|
შენიშვნა: ხშირად ამოცანაში მოცემულია ფართობი და საძიებელია ერთერთი სიგრძე.
|
მაგალითი
სამკუთხედის ფართობია 20სმ2. გამოთვალეთ QR–ის სიგრძე. |
|
20 = ½ x 4 x QR
20 = 2 x QR
QR = 10სმ
|
შედგენილი ფიგურები
ხშირად საჭიროა ფიგურის დაყოფა ნაცნობ ფიგურებად. შემდეგ საჭიროებისამებრ შევკრებთ ან გამოვაკლებთ ფართობებს.
|
მაგალითი
დააკვირდით ნახაზს და გამოთვალეთ ა) მთლიანი ფიგურის ფართობი და ბ) გამუქებული ფართობი. |
|
ა) სრული ფართობი = ფართობი A + ფართობი B
=(2x3) + (5x10)
= 6+50
= 56სმ2 |
ბ) გამუქებული ფიგურის ფართობი= 56 – (2x2)
= 52სმ2 |
|