ჰორმონები ისეთი ქიმიური ნივთიერებებია, რომლებიც ახდენენ სხეულში მიმდინარე ზოგიერთი პროცესის გრძელვადიან კონტროლს.

ჰორმონების სეკრეცია ხდება სპეციალურ ჯირკვლებში. სეკრეტი პირდაპირ სისხლში ხვდება და სისხლის ნაკადით მთელს ორგანიზმში ვრცელდება. 

ჰორმონები მხოლოდ მათ სამიზნე ორგანოებზე მოქმედებენ.

გლუკოზის კონცენტრაციას სისხლში პანკრეასი აკონტროლებს.

თუკი სისხლში გლუკოზის კონცენტრაცია მოიმატებს, მის შესამცირებლად პანკრეასი გამოყოფს სეკრეტ ინსულინს, რომლის მოქმედებით ღვიძლი იწყებს გლუკოზის აბსორბციას, გადაჰყავს ის გლიკოგენის მდგომარეობაში და ამ სახით ინახავს.

თუკი სისხლში გლუკოზის კონცენტრაცია ძლიერ დაეცემა, პანკრეასი გამოყოფს სეკრეტ გლუკაგონს, რომლის მოქმედებით ღვიძლი იწყებს გლიკოგენის ისევ გლუკოზად გარდაქმნას, რომელიც გადადის სისხლში.

დიაბეტი ისეთი დაავადებაა, რომლის დროსაც პანკრეასი არასაკმარისი ოდენობით გამოიმუშავებს ინსულინს.

მკურნალობის გარეშე, სისხლში გლუკოზის კონცენტრაციამ შესაძლოა ფატალურ დონეს მიაღწიოს.

დიაბეტით დაავადებულები ინსულინის რეგულარულ ინექციას საჭიროებენ სისხლში გლუკოზის შემცველობის გასაკონტროლებლად.

 

ქალის მენსტრუალური ციკლი 28 –დღიანია.

ციკლის 1–ლი დღე პერიოდის (მენსტრუაციის) პირველი დღეა. პერიოდი დაახლოებით ხუთ დღეს გრძელდება. ამის შემდეგ, საშვილოსნოს ამომფენი შრე აღდგება და ნაყოფის მისაღებად ემზადება.

დაახლოებით მე–14 დღეს საკვერცხიდან კვერცხუჯრედი გამოდის. ამ პროცესს ოვულაცია ეწოდება.

მენსტრუალური ციკლი რამდენიმე ჰორმონით კონტროლირდება.

ორალური კონტრაცეპტივები (აბები) შეიცავს ესტროგენს, რომელიც ხელს უშლის FSH–ის გამომუშავებას. ამის გამო, ასეთი აბების მომხმარებელ ქალებში კვერცხუჯრედები აღარ მწიფდება და ისინი აღარ ორსულდებიან. მაგრამ ამას გვერდითი ეფექტიც შეიძლება ჰქონდეს – გამოიწვიოს სისხლის წნევის მომატება, სიმსუქნე, გაზარდოს თრომბის წარმოქმნის ან სიმსივნეების განვითარების რისკი. თუკი ქალი გამოტოვებს და თუნდაც ერთ დღეს არ მიიღებს აბს, კონტრაცეპტივი მას ორსულობისგან ვეღარ დაიცავს.

ქალს, რომელსაც სურს, რომ დაორსულდეს, მაგრამ დარღვეული აქვს რეგულარული ოვულაციის უნარი, ზოგჯერ უნიშნავენ ფერტილობის წამლებს. ეს პრეპარატები FSH–ს შეიცავს და კვერცხუჯრედების მომწიფებას უწყობს ხელს.

ამ დროს ხშირია მრავალნაყოფიანობა. ამის მიზეზია რამდენიმე კვერცხუჯრედის ერთდროული ოვულაცია და შემდეგ განაყოფიერება.