|
აირჩიეთ ენა: ENGLISH | ქართული
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|
|
 |
 |
 |
« back |
|
სასარგებლო პროდუქტები მეტალთა საბადოებიდან (Higher) |
||||||||||||||||||||||||
| შესავალი | რკინის გამოყოფა | ალუმინის გამოყოფა | სუფთა სპილენძის მიღება | ||||||||||||||||||||||||
| შესავალი დედამიწის ქერქი შეიცავს მეტალებსა და მათ ნაერთებს, მაგრამ ისინი ყოველთვის შერეულია სხვა ნივთიერებებთან. საბადო არის ქანი, რომელიც შეიცავს მეტალის ან მისი ნაერთის საკმარის რაოდენობას, რომ მისი გამოყოფა რენტაბელური იყოს. დედამიწაზე მეტალთა უმრავლესობა გავრცელებულია ნაერთების სახით. ოქრო, რომელიც ძალიან პასიური მეტალია, გვხვდება თავისუფალი მეტალური სახით. ამიტომ ის სხვა ნივთიერებებიდან მხოლოდ ფიზიკური მეთოდების საშუალებით გამოყოფას საჭიროებს.. ზოგი მეტალი უფრო აქტიურად ურთიერთქმედებს ჰაერთან, წყალთან და მჟავებთან. ისინი შეიძლება განვალაგოთ მეტალთა აქტივობის მწკრივში. უფრო აქტიურ მეტალს შეუძლია ჩაანაცვლოს ნაკლებად აქტიური მეტალი ნაერთში. ნაკლებად აქტიური მეტალის ნაერთში ჩანაცვლება შეუძლიათ არამეტალებსაც, კერძოდ,: ნახშირბადს და წყალბადს. |
||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||
|
მაგალითად, სპილენძი ჩაანაცვლებს ვერცხლს ნაერთში, რადგან აქტივობის მწკრივში ის უფრო მაღლაა. |
||||||||||||||||||||||||
| რკინის გამოყოფა რკინა ნახშირბადზე ნაკლებად აქტიურია, ამიტომ მისი მადნიდან გამოყოფა შეიძლება ბრძმედის ღუმელში ნახშირბადის გამოყენებით. |
||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||
| ალუმინის გამოყოფა ალუმინის გამოყოფა ნახშირბადთან გახურებით შეუძლებელია, რადგან ალუმინი აქტიური მეტალია. მას ელექტროლიზის საშუალებით გამოყოფენ. იონური ნაერთების წყალში გახსნის ან გალღობისას, იონებს შეუძლიათ თავისუფალი გადაადგილება. ხსნარში ელექტრული დენის გავლის დროს დადებითად დამუხტული იონები, მაგალითად მეტალის იონები, გადაადგილდებიან უარყოფითად დამუხტული ელექტროდისკენ, სადაც იერთებენ ელექტრონებს, ანუ აღდგებიან. უარყოფითად დამუხტული იონები გადაადგილდებიან დადებითად დამუხტული ელექტროდისკენ, სადაც კარგავენ ელექტრონებს, ანუ იჟანგებიან. ქიმიურ რეაქციაში როდესაც რომელიმე ელემენტი იჟანგება, რაიმე სხვა ელემენტი აღდგება. ასეთ რეაქციებს ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციები ეწოდებათ. ელექტროლიზის დროს შესაძლებელია აირების გამოყოფა ან მეტალების დალექვა ელექტროდებზე. ნედლეულს ალუმინის წარმოებისთვის წარმოადგენს ალუმინის ოქსიდი, რომელიც ალუმინის მადნის - ბოქსიტის გამდიდრებით მიიღება. . ალუმინის ოქსიდს ძალიან მაღალი ლღობის ტემპერატურა აქვს, ამიტომ მას ხსნიან ალუმინის შემცველ გალღობილ ნივთიერებაში - კრიოლიტში. რადგან კრიოლიტის ლღობის ტემპერატურა ნაკლებია, აღარ არის საჭირო იმდენად დიდი სითბური ენერგია და პროცესი შედარებით იაფია. ამ პროცესისთვის ელექტროდებს ნახშირბადისგან ამზადებენ. |
||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||
|
ალუმინის იონები გადაადგილდებიან უარყოფითად დამუხტული ელექტროდისკენ, სადაც იერთებენ ელექტრონებს და გარდაიქმნებიან ალუმინის ატომებად.
ჟანგბადის იონები გადაადგილდებიან დადებითად დამუხტული ელექტროდისკენ, სადაც კარგავენ ელექტრონებს და გარდაიქმნებიან ატომებად. დადებითად დამუხტულ ელექტროდთან:
ატომები დადებით ელექტროდთან წარმოქნიან ჟანგბადის მოლეკულებს (O2). ის იწვევს დადებითი ელექტროდის წვას, რის გამოც ის ხშირად უნდა შეიცვალოს.
მიუხედავად იმისა, რომ ალუმინი აქტიური მეტალია, მისი კოროზია სწრაფად არ ხდება, რადგან ის ურთიერთქმედებს ჰაერის ჟანგბადთან და წარმოქმნის ალუმინის ოქსიდის ფენას თავის ზედაპირზე. ეს ფენა მოქმედებს როგორც ბარიერი წყლისა და ჟანგბადისთვის და იცავს ალუმინს შემდგომი კოროზიისგან. ალუმინთან სხვა მეტალების, მაგალითად მაგნიუმის, მცირე რაოდენობით შერევა და შენადნობის წარმოქმნა, მას უფრო მაგარს, მტკიცეს და უდრეკს ხდის. |
||||||||||||||||||||||||
|
სუფთა სპილენძის მიღება მაგრამ ამ გზით გამოყოფილი სპილენძი შეიცავს ბევრ მინარევებს და არ გამოდგება ელექტროსადენების დასამზადებლად.
|
 |
|||||||||||||||||||||||
| Copyright © 2011 Intel Corporation skoool-ის შესახებ მხარდამჭერთა შესახებ კონფიდენციალურობა და უსაფრთხოება |